Οι Neobanks, που μερικές φορές αναφέρονται ως “challenger banks“, είναι εταιρείες fintech που προσφέρουν εφαρμογές, λογισμικό και άλλες τεχνολογίες για τον εξορθολογισμό της τραπεζικής μέσω κινητού και διαδικτύου.
Αυτές οι fintechs ειδικεύονται γενικά σε συγκεκριμένα χρηματοοικονομικά προϊόντα, όπως λογαριασμοί επιταγών και ταμιευτηρίου. Τείνουν επίσης να είναι πιο ευέλικτες και διαφανείς από τις αντίστοιχες megabank, παρόλο που πολλές από αυτές συνεργάζονται με τέτοια ιδρύματα για την ασφάλιση των χρηματοοικονομικών τους προϊόντων.
Στις ΗΠΑ, αυτές οι fintechs αναφέρονται συνηθέστερα ως neobanks. Ο όρος “challenger bank” διαδόθηκε για πρώτη φορά στο Ηνωμένο Βασίλειο για να αναφερθεί σε μια σειρά από νεοσύστατες τραπεζικές επιχειρήσεις fintech που εμφανίστηκαν στον απόηχο της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2007-2009.
Το προσωνύμιο “challenger” είναι εύστοχο. Οι εταιρείες αυτές συγκρίνονται συχνά με τους ψηφιακούς ανασταλτικούς παράγοντες σε άλλους κλάδους. Σήμερα, αυτές οι fintechs μεταμορφώνουν τον τραπεζικό τομέα με παρόμοιο τρόπο όπως η Airbnb έφερε επανάσταση στον κλάδο της φιλοξενίας ή η Uber και η Lyft αναμόρφωσαν τον κλάδο των (μέσων) μεταφορών.
Στις ΗΠΑ, ορισμένες νεοτράπεζες με μεγάλα ονόματα προσελκύουν μαζικά πελάτες. Για παράδειγμα, τον Φεβρουάριο του 2021, εκτιμήθηκε ότι η Chime για παράδειγμα είχε 12 εκατ. πελάτες, από οκτώ εκατ. ένα χρόνο πριν, ενώ το 2020 υπήρχαν 256 νεοτράπεζες παγκοσμίως.
Υπάρχει βέβαια ένας συντριπτικός αριθμός νεοτραπεζών στην αγορά και “υβριδικές” πλατφόρμες που προσφέρουν παρόμοιες ψηφιακές υπηρεσίες, αλλά είναι συνδεδεμένες με παλαιά ιδρύματα. Στην Ευρώπη, neobanks όπως η N26, η Wise, η Monzo, η Revolut και η Starling βρίσκονται ανάμεσα στις πιο γνωστές που απηχούν στην Gen Z και στους Millenials, οι οποίοι δεν χρησιμοποιούν τις τράπεζες με τον παραδοσιακό τρόπο των γονιών τους, με το ζόρι έχουν πιστωτικές κάρτες ή πάνε σε κάποιο υποκατάστημα, επομένως πρακτικά τις χρειάζονται γιατί τα κάνουν όλα online και χειρίζονται τον λογαριασμό τους, όσα λεφτά χαλάνε και τις χρεωστικές τους μέσω μιας εφαρμογής, η οποία ενσαρκώνει μια κατά τα άλλα τράπεζα.
Σαφέστατα, αφού αυτές οι νέας μορφής τράπεζες μετασχηματίζουν την αγορά, αντανακλούν τις δυνατότητες του fintech και σημειώνουν “γερή μπάζα” οδηγούν τις θεσμικές τράπεζες στην ανάγκη να σκεφτούν νέα προϊόντα για να ανταποκριθούν στον ανταγωνισμό και την ζήτηση ώστε να μην χάσουν την καλά εδραιωμένη θέση ισχύος τους στον όλο χώρο.
Οι fintech Startups και οι νεοτράπεζες έχουν έναν μεγάλο άσο στο μανίκι τους καθώς καταργούν τα γραφειοκρατικά ζητήματα μιας κλασικής τραπεζικής υπηρεσίας, απλοποιούν τον τρόπο που προωθούνται και καταναλώνονται τα επενδυτικά -και όχι μόνο- προϊόντα, και καθώς αναπτύσσουν τα γνωστά πλέον super apps -εργαλεία που συνδυάζουν πολλές χρηματοοικονομικές παροχές συγκεντρώνουν σε μια ενιαία πλατφόρμα όλα όσα κάποτε γίνονταν με χωριστά ραντεβού σε οποιοδήποτε τραπεζικό σύστημα.