Οι επιπτώσεις της ανόδου του αντιευρωπαϊκού κόμματος στη Γερμανία
Γράφει ο Γιάννης Κουτσομύτης* |@YanniKouts
Στις 14 Απριλίου διεξήχθη με τυμπανοκρουσίες στο Βερολίνο το πρώτο συνέδριο του κόμματος ‘Εναλλακτική για την Γερμανία’ (Alternative fur Deutschland – AfD). Το νέο αυτό κόμμα κατατάσσεται σύμφωνα με πολιτικούς αναλυτές στο χώρο της λαϊκιστικής Δεξιάς και κατ’ άλλους στο χώρο των Συντηρητικών. Ιδιαίτερη εντύπωση όμως έχει προκαλέσει το νέο αυτό κόμμα κυρίως διότι διακηρύσσει στις θέσεις του την αποχώρηση της Γερμανίας από την ζώνη του ευρώ. Παρ’ ότι η μεγάλη πλειοψηφία των Γερμανών πολιτών είναι αντίθετη με ένα τέτοιο ενδεχόμενο, θεωρείται ότι το εν λόγω κόμμα μπορεί να κεφαλαιοποιήσει την κόπωση μεγάλης μερίδας των Γερμανών πολιτών από τα συνεχή πακέτα διάσωσης προς τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου και να πετύχει την είσοδό του στην επόμενη Βουλή στις εκλογές της 22ας Σεπτεμβρίου.
Τι πρεσβεύει όμως η ‘Εναλλακτική για την Γερμανία’ και ποιοι την ίδρυσαν;
Στο προεκλογικό πρόγραμμα του κόμματος αναφέρονται επτά αιτήματα/στόχοι (με ειδική αναφορά στην Ελλάδα):
1. Ζητούμε την συντεταγμένη διάλυση της ευρωζώνης.
2. Ζητούμε την επαναφορά εθνικών νομισμάτων ή την δημιουργία μικρότερων και πιο σταθερών νομισματικών ενώσεων.
3. Ζητούμε την αναθεώρηση των ευρωπαϊκών συνθηκών, ώστε κάθε κράτος να μπορεί να αποχωρήσει από το ευρώ.
4. Ζητούμε να πιέσει η Γερμανία προς αυτή την κατεύθυνση, μπλοκάροντας με βέτο κάθε βοήθεια προς τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM).
5. Ζητούμε να μην σηκώνουν το βάρος των λεγόμενων διασώσεων οι φορολογούμενοι. Οι Τράπεζες, τα hedge funds και οι μεγαλοεπενδυτές είναι οι ευνοημένοι αυτής της πολιτικής. Θα πρέπει αυτοί πρώτα να συνεισφέρουν στο κόστος.
6. Ζητούμε να υπάρξει κούρεμα του χρέους στα υπερβολικά υπερχρεωμένα κράτη όπως η Ελλάδα. Οι Τράπεζες πρέπει να αναλάβουν μόνες τους τις ανάλογες ζημίες ή να σταθεροποιηθούν με κεφάλαια των ιδιωτών πιστωτών τους.
7. Ζητούμε την άμεση απαγόρευση της αγοράς υποτιμημένων κρατικών ομολόγων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Ο πληθωρισμός δεν πρέπει να απαξιώσει τις αποταμιεύσεις των πολιτών.
Ποιοι είναι οι ιδρυτές της ‘Εναλλακτική για την Γερμανία’;
Στη ηγεσία του κόμματος βλέπει κανείς πολλούς καθηγητές πανεπιστημίου, δημοσιογράφους και πρώην -ή και νυν- δημόσιους λειτουργούς. Oι πιο γνωστοί ήταν ο ο καθηγητής Μακροοικονομίας Μπέρντ Λούκε, ο δημοσιογράφος της Frankfurter Allgemeine Zeitung Κόνραντ Άνταμ και ο πρώην Υφυπουργός στο κρατίδιο της Έσσης Αλεξάντερ Γκάουλαντ. Το 1ο Συνέδριο στο Βερολίνο εξέλεξε μια τριμελή ηγετική ομάδα, την οποία αποτελούν ο Lucke, ο Adam και η Φράουκε Πέτρυ.
Οι εκλογικές προοπτικές και ο φόβος της CDU
Σύμφωνα με τον μέσο όρο των δημοσκοπήσεων η επιρροή του κινείται γύρω στο 3% αλλά πολλοί ψηφοφόροι αναμένουν την συνολική πολιτική τους πρόταση πριν αποφασίσουν. Σε μια όμως αρκετά πρόσφατη, της εφημερίδας Bild έπιασε το “μαγικό” 5% (που είναι το όριο για είσοδο στην Ομοσπονδιακή Βουλή) και δίνοντας έτσι νέα διάσταση στις σχετικές αναλύσεις. Χαρακτηριστικά είναι τα αποτελέσματα δυο εξειδικευμένων ερευνών που διεξήγαγαν η εβδομαδιαία εφημερίδα Die Zeit και η οικονομική εφημερίδα Handelsblatt και οι οποίες δείχνουν ότι ένα ποσοστό από 19% μέχρι και 27% των ψηφοφόρων θα μπορούσαν ενδεχομένως να την ψηφίσουν, ενώ το κοινό της είναι κυρίως άνδρες 46 έως 65 ετών υψηλής και μεσαίας μόρφωσης και λιγότερο γυναίκες και νέοι.
Ο Lucke πάντως δίνει συνεχώς συνεντεύξεις μετά το Συνέδριο με αποκορύφωμα την συνέντευξή του στο Focus, όπου δήλωσε ότι “μέχρι το 2020 μπορούμε να έχουμε ξανά το μάρκο”, ζήτησε δε “την έξοδο της Ελλάδας, της Κύπρου, της Πορτογαλίας, της Ισπανίας και ίσως και της Γαλλίας από την Ευρωζώνη. Για το σκοπό αυτό”, είπε, “θα χρειαστεί μια μεταβατική περίοδος τεσσάρων έως πέντε ετών με παράλληλα εθνικά νομίσματα”.
Σχέδια αντιμετώπισης της AfD
Mπροστά στο ορατό πλέον ενδεχόμενο απώλειας ψήφων, η CDU άρχισε να αντιδρά: Ο Υπουργός Οικονομικών Wolfgang Schäuble απηύθηνε προειδοποίηση στους ψηφοφόρους της CDU και της CSU να μην ψηφίσουν την AfD διότι “κάθε ψήφος προς την AfD μπορεί να είναι αυτή που λείπει για την αυτοδυναμία.
Φαίνεται λοιπόν ότι στη CDU παίρνουν πολύ στα σοβαρά την απειλή από την AfD: Το Ίδρυμα Konrad Adenauer, το think-tank πολιτικής σκέψης και σχεδιασμού της CDU, εκπόνησε ειδική 24σέλιδη μελέτη με προτάσεις για την αντιμετώπιση της AfD.
Τα μετεκλογικά σενάρια
Η ανησυχία των κομμάτων του κυβερνητικού συνασπισμού συνίσταται στο γεγονός ότι ενδεχόμενη είσοδος της AfD στη Μπούντεσταγκ ως έκτο κόμμα καθιστά την επίτευξη αυτοδυναμίας εξαιρετικά δύσκολη, έως και ανέφικτη. Σε αυτή τη περίπτωση τα σενάρια κυβερνητικής συνεργασίας είναι δυο, ίσως και τρια. Το πρώτο είναι συνεργασία CDU/CSU με τους Σοσιαλδημοκράτες του SPD, το δεύτερο είναι συνεργασία CDU/CSU με τους Πράσινους και το τρίτο ευρύς συνασπισμός με CDU/CSU, SPD και Πράσινους.
Το δεύτερο, ακόμη χειρότερο (για την CDU/CSU και το FDP), σενάριο είναι να πιάσει το 5% η AfD και να αποτύχει το FDP. Σε αυτή την περίπτωση γίνεται πολύ πιθανή μια Κυβέρνηση του SPD με τους Πράσινους καθώς θα πρέπει η CDU/CSU να συγκεντρώσει περισσότερες έδρες από το άθροισμα SPD και Πράσινων για να μπορεί να απαιτήσει να καθορίσει εκείνη το κυβερνητικό σχήμα.
Το τρίτο, σχετικά ανώδυνο, σενάριο είναι να πιάσει η AfD το 5% αλλά να μείνει εκτός η Die Linke. Σε αυτή τη περίπτωση θα έχουμε μια -σχεδόν- επανάληψη της σημερινής σύνθεσης της Βουλής με την AfD στη θέση της Die Linke, χωρίς όμως να επηρεάζονται οι κυβερνητικοί συσχετισμοί.
Βλέπει κανείς ότι ενδεχόμενη είσοδος της AfD στη Μπούντεσταγκ ανοίγει τον ασκό του Αιόλου σε σχέση με τις κυβερνητικές συμμαχίες στη Γερμανία σε τέτοιο βαθμό που μπορεί να επηρεάσει τις εξελίξεις σε ολόκληρη την Ευρωζώνη.
Η επιτυχία, ή μη, αυτού του κόμματος θα εξαρτηθεί, πέραν από την εσωτερική πολιτική κατάσταση και τον τρόπο αντιμετώπισής του από CDU/CSU & FDP, σε μεγάλο βαθμό από την πορεία των χωρών που βρίσκονται στους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς βοήθειας και της Ιταλίας και της Ισπανίας.
Η θετική ή η αρνητική πορεία των οικονομιών αυτών των χωρών και των κλυδωνισμούς που αυτές θα προκαλέσουν -ή μη- στην σταθερότητα της Ευρωζώνης καθορίζει δυστυχώς και την δυνατότητα απήχησης του αντιευρωπαϊκού αυτού κόμματος στους Γερμανούς ψηφοφόρους.
* Ο Γιάννης Κουτσομύτης είναι σκηνοθέτης-παραγωγός[space size=»20″]